حضور استعمار و ظهور دولت‌های استبدادی در جهان اسلام از عوامل زوال اندیشه سیاسی بوده است. درکنار این عامل تعاملات ساختاری استعمار و استبداد به ترویج سطحی‌نگری و گسترش اندیشه جبرگرایی نیز منجرشد. این نگرش ضمن تاثیر بر باورها و فرهنگ سیاسی مردم، دین را از اثرگذاری مطلوب بر حیات سیاسی و اجتماعی جامعه به حاشیه راند و آن را به عنوان امری شخصی و غیر اجتماعی در حوزه عبادات و اعمال فردی جای داد. به تریج...

بر دیدگاه‏های توسعه ی تاریخی ایران، رویکرد اقتصاد سیاسی غالب بوده است. این رویکرد عامدانه از حضور فرهنگ و رفتارهای اجتماعی مردمی در فهم تحولات توسعه ممانعت کرده است. اقتصاد سیاسی تقریبا برای کلیه ی اشکال تکثر یا تمرکز ثروت، طبقات اجتماعی و مطالبات فرهنگی- سیاسی، تعینی سیاسی (بامحوریت مفهوم قدرت) و تاحدی محیطی قائل است. در میان نظریه های زیرمجموعه ی اقتصاد سیاسی، نظریه ی استبداد ایرانی از وجاهت ...

بازسازی اندیشۀ دینی و تأثیر آن بر گفتمان سیاسی شیعه در ایران معاصر (با تأکید بر دیدگاه شهید مطهری(ره)) دکتر جلال درخشه چکیده: بازسازی اندیشۀ دینی یکی از مؤلفه‎های اساسی گفتمان دینی- سیاسی ایران معاصر به شمار می‎آید که در جهت تجدید حیات دینی و کارآمدتر کردن دین صورت پذیرفته است. این بازسازی متضمن اهدافی چون تعمیم اندیشۀ دینی برای ایفای نقش برتر سیاسی و اجتماعی، همانند کردن آن با م...

کلیات الف – بیان مسأله موضوع استبداد سیاسی و لگام گسیختگی قدرت از مهمترین موضوعاتی است که از دوران باستان تاکنون نظر اندیشمندان مختلف را به خود معطوف کرده است از سقراط و افلاطون و ارسطو گرفته تا ژان ژاک روسو و جان لاک و منتسکیو نسبت به آثار زیانبار بی قانونی و خودسری حکومتها آگاه بوده و همیشه در پی آن بودند که با ارائه نظریات مختلف همانند تفکیک قوا، نظارت قوا بر همدیگر و ... قدرت را تحت کنت...

سقوط امپراتوری عثمانی (در سال 1922/م)، پیدایش دولت های جدید اسلامی، تشکیل دولت اسرائیل در درون قلمرو اسلامی و ضعف اساسی دولت های اسلامی، بیانگر وجود ناکارامدی ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جوامع اسلامی در مقابل قدرت نوظهور غرب و به عبارتی گفتمان مدرنیته ی غربی بود. در این میان سرگشتگی ناشی از تقابل سنت و مدرنیته از یک سو و تمایل همزمان به نمادهای سنت و نوآوری های مدرنیته از دیگر سو، جوام...

بر دیدگاه‏های توسعه‌ی تاریخی ایران، رویکرد اقتصاد سیاسی غالب بوده است. این رویکرد عامدانه از حضور فرهنگ و رفتارهای اجتماعی مردمی در فهم تحولات توسعه ممانعت کرده است. اقتصاد سیاسی تقریبا برای کلیه‌ی اشکال تکثر یا تمرکز ثروت، طبقات اجتماعی و مطالبات فرهنگی- سیاسی، تعینی سیاسی (بامحوریت مفهوم قدرت) و تاحدی محیطی قائل است. در میان نظریه‌های زیرمجموعه‌ی اقتصاد سیاسی، نظریه‌ی استبداد ایرانی از وجاهت ...

آزادی سیاسی - از مهم ترین مباحث فلسفه سیاسی - در پرتو دیدگاه آیات قرآن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نویسنده پس از تبیین آزادی اجتماعی به عنوان بستر آزادی سیاسی، به مقایسه مفهوم آزادی از نگاه اندیشه غربی و اندیشه اسلامی پرداخته و بر آن است که از منظر قرآن، میان خودسازی و رهایی از اسارت هواها و شهوات، ارتباطی عمیق حکم فرماست و پیروی از غرایز، همانند اطاعت از فرعون ها و طاغوت ها بردگی است. ...

علامه نایینی از بزرگ‌ترین اندیشه‌وران سیاسی ایران، با نگارش کتاب تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله، گام مهمی در تبیین مفاهیم جدید سیاسی با استفاده از مبانی دینی و سنتی برداشت؛ به همین دلیل، شناخت اندیشه وی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این مقاله، با استفاده از روش جستاری اسپریگنز که از مشاهده بی‌نظمی و شناخت مشکل آغاز می‌شود و با ترسیم جامعه آرمانی و دادن راه‌حل پایان می‌یابد، به بررسی نو ...

بازسازی اندیشۀ دینی و تأثیر آن بر گفتمان سیاسی شیعه در ایران معاصر (با تأکید بر دیدگاه شهید مطهری(ره)) دکتر جلال درخشه چکیده: بازسازی اندیشۀ دینی یکی از مؤلفه‎های اساسی گفتمان دینی- سیاسی ایران معاصر به شمار می‎آید که در جهت تجدید حیات دینی و کارآمدتر کردن دین صورت پذیرفته است. این بازسازی متضمن اهدافی چون تعمیم اندیشۀ دینی برای ایفای نقش برتر سیاسی و اجتماعی، همانند کردن آن با مقتضیات زمان و ...

احمد وائلی یکی از شاعران معاصر شیعی عراق در عرصة شعر دینی است؛ وی در این گونة شعری، توانسته است میان فضیلت های اهل بیت (علیهم السّلام) و اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر روزگار خویش، پیوندی استوار برقرار کند. شعر دینی وی، بیانگر عاطفة نیرومند، اعتقاد قوی و عزم راسخ شاعر در کوشش برای رسیدن به هدفهای ارزشمند بوده و همراه با خرد ورزی و اعتدال است. وی، نه تنها به بیان دشواری ها و چالش های موجود...